Voeding bij artrose

Artrose, ook wel osteoartritis genoemd, is een veelvoorkomende degeneratieve gewrichtsaandoening. Het treft wereldwijd miljoenen mensen. Naarmate onderzoek en inzicht in de ziekte vorderen, is er een groeiende erkenning voor het belang van preventie- en managementsstrategieën. Waaronder dieet en levensstijlveranderingen. De traditionele Chinese geneeskunde (TCM) benadrukt al lang de rol van voeding bij het omgaan met chronische ziekten, waaronder artrose. Dit artikel richt zich daarom op voeding bij artrose.

Artrose in TCM

In TCM beschouwt men artrose als een “Bi syndroom”. Dit staat voor een groep aandoeningen die pijn, stijfheid en ongemak in de gewrichten veroorzaken. Het komt meestal door de invasie van wind, kou en vochtigheid in de gewrichten en de blokkade van Qi en bloedstroom¹.

Preventiestrategieën in TCM omvatten een evenwichtige voeding, lichaamsbeweging, emotiebeheer en het vermijden van blootstelling aan wind, kou en vochtigheid. Voeding is namelijk een van de belangrijkste preventiestrategieën. Dit omdat het rechtstreeks verband houdt met de productie en stroom van Qi en bloed.

Voeding bij artrose volgens TCM

Verwarmende Voedingsmiddelen: Gunstig bij Artrose

In TCM wordt aangenomen dat “warme” en “neutrale” voedingsmiddelen helpen bij het opwarmen en circuleren van Qi en bloed. Dit kan ook helpen bij het verlichten van artrose symptomen veroorzaakt door kou en vochtigheid². Dergelijke voedingsmiddelen zijn onder andere:

• Gember: is een bekend kruid met ontstekingsremmende en verwarmende eigenschappen³. Het kan ook eventuele zwelling in het gewricht doen verminderen. Daardoor behoudt u mobiliteit.

• Kaneel: heeft ook verwarmende eigenschappen en kan helpen om blokkades in de meridianen op te heffen⁴.
• Mierikswortel: wordt in TCM gebruikt om de bloedcirculatie te verbeteren en zwelling en pijn te verminderen⁵.

Voedingsmiddelen die de lever ondersteunen

De lever speelt een belangrijke rol in TCM bij het onderhouden van de gezondheid van de gewrichten. Voedingsmiddelen die de lever ondersteunen zijn onder andere:

• Groene bladgroenten: bevatten veel antioxidanten en ontgiftingsenzymen die kunnen helpen om de leverfunctie te ondersteunen⁶.
• Bessen: zijn rijk aan antioxidanten die de leverfunctie kunnen ondersteunen en ontstekingen kunnen verminderen⁷.
• Kurkuma: is rijk aan curcumine, een verbinding die bekend staat om zijn ontstekingsremmende en leverbeschermende eigenschappen⁸.

Botgezondheid bevorderende voedingsmiddelen

Calcium- en magnesiumrijke voedingsmiddelen kunnen de gezondheid van de botten ondersteunen en bijdragen aan het voorkomen van artrose⁹. Dit geldt ook voor voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine D en K. Dergelijke voedingsmiddelen zijn onder andere:

• Zuivelproducten: zijn rijk aan calcium en vitamine D, die beide essentieel zijn voor de botgezondheid.
• Donkergroene bladgroenten: bevatten veel calcium en vitamine K, die beide bijdragen aan de botgezondheid.
• Vette vis: zijn rijk aan vitamine D. Dat helpt bij de absorptie van calcium.

Voor vegetariërs zijn plantaardige bronnen van calcium, zoals sesamzaadjes, amandelen, tofu, en verrijkte plantaardige melksoorten aanbevolen. Ook kunnen eieren en UV-belichte paddenstoelen als bronnen van vitamine D dienen.

Praktische voedingsaanbevelingen

Ontbijt

• Havermout met kaneel, bessen, en gember. Dit verwarmt het lichaam en voorziet het van antioxidanten.
• Scrambled tofu met kurkuma en donkergroene bladgroenten. Dit ondersteunt tevens de leverfunctie en de botgezondheid.

Lunch

• Linzensalade met donkergroene bladgroenten, tomaten, uien, mierikswortel, en een dressing van olijfolie en citroensap.
• Gestoomde zalm (of tofu voor vegetariërs) met quinoa en geroosterde groenten.

Avondeten

• Kippensoep (of plantaardige soep voor vegetariërs) met gember, knoflook, en wortelgroenten. Dit verwarmt ook het lichaam en bevordert de circulatie.
• Geroosterde groenten met quinoa en een tahin dressing.

Tussendoortjes

• Een handjevol amandelen of sesamzaadjes voor een boost van calcium.
• Een smoothie met donkere bessen, spinazie, en een lepel plantaardige eiwitpoeder.

Andere preventiestrategieën

Naast voeding zijn er andere preventieve strategieën voor artrose die kunnen worden overwogen. Bijvoorbeeld regelmatige lichaamsbeweging, gewichtsbeheersing, het vermijden van gewrichtsschade, en stressmanagement. Zelfs zacht strekken of Tai Chi kan het evenwicht verbeteren en de gewrichten in beweging houden.

De rol van lichaamsbeweging en gewichtsbeheersing bij de preventie van artrose wordt goed ondersteund door de literatuur^{10, 11}.

Acupunctuur en Gezondheidscentrum Chen in Rotterdam

De TCM-benadering van artrose is holistisch en multifactorieel, met voeding als een belangrijk preventief en managementinstrument. Door voedings- en levensstijlveranderingen kunnen mensen met artrose hun symptomen beheersen en hun levenskwaliteit verbeteren.

Referenties

1. Xue, C. C. L., & Zhang, A. L. (2007). Traditional, complementary and alternative medicine: policy and public health perspectives. Bull. World Health Organ. 86, 77-78.
2. Chang, R. (2016). Functional properties of edible mushrooms. Nutr. Rev. 74, 656–667.
3. Altman, R. D., & Marcussen, K. C. (2001). Effects of a ginger extract on knee pain in patients with osteoarthritis. Arthritis & Rheumatism: Official Journal of the American College of Rheumatology, 44(11), 2531-2538.
4. Ríos, J. L., Recio, M. C., Escandell, J. M., & Andújar, I. (2005). Inhibition of transcription factors by plant-derived compounds and their implications in inflammation and cancer. Current pharmaceutical design, 11(11), 1479-1495.
5. Schmidt, B., Ribnicky, D. M., Poulev, A., & Logendra, S. (2008). A natural history of botanical therapeutics. Metabolism, 57, S3-S9.
6. Liu, R. H. (2003). Health benefits of fruit and vegetables are from additive and synergistic combinations of phytochemicals. The American journal of clinical nutrition, 78(3), 517S-520S.
7. Joseph, S. V., Edirisinghe, I., & Burton-Freeman, B. M. (2014). Berries: anti-inflammatory effects in humans. Journal of agricultural and food chemistry, 62(18), 3886-3903.
8. Aggarwal, B. B., & Harikumar, K. B. (2009). Potential therapeutic effects of curcumin, the anti-inflammatory agent, against neurodegenerative, cardiovascular, pulmonary, metabolic, autoimmune and neoplastic diseases. The international journal of biochemistry & cell biology, 41(1), 40-59.
9. Demontiero, O., Vidal, C., & Duque, G. (2012). Aging and bone loss: new insights for the clinician. Therapeutic advances in musculoskeletal disease, 4(2), 61-76.
10. Zhang, Y., & Jordan, J. M. (2008). Epidemiology of osteoarthritis. Clinics in geriatric medicine, 24(3), 355-369.
11. Anandacoomarasamy, A., & Fransen, M. (2009). The role of obesity in osteoarthritis. The Medical journal of Australia, 190(3), 142.