Rosacea is een chronische huidziekte die vooral het gezicht aantast. Het wordt gekenmerkt door roodheid, zichtbare bloedvaatjes, en soms ook puistjes of zwellingen. De precieze oorzaak van rosacea is onbekend, maar factoren zoals genetica, een overactief immuunsysteem, en omgevingsfactoren spelen een rol. Rosacea komt vaker voor bij mensen met een lichte huid en kan door verschillende triggers verergeren, zoals zonlicht, warme dranken, alcohol, pittig eten, stress en extreme temperaturen.
Symptomen van rosacea:
- Aanhoudende roodheid op het gezicht, vooral op de wangen, neus, kin en voorhoofd.
- Uitgezette bloedvaatjes (teleangiëctasieën) die zichtbaar worden op de huid.
- Puistjes en bultjes die lijken op acne, maar zonder mee-eters.
- Verdikking van de huid, vooral op de neus (rhinophyma).
- Oogproblemen zoals droogheid, irritatie en rode ogen (oculaire rosacea).
Behandeling met westerse geneeskunde:
- Topische medicijnen:
- Metronidazol-crème of -gel: Helpt ontsteking en roodheid te verminderen.
- Azelaïnezuur: Vermindert zwelling en bultjes.
- Ivermectine-crème: Werkt tegen ontsteking en kan de Demodex-mijt doden, waarvan men vermoedt dat het een rol speelt bij rosacea.
- Orale medicijnen:
- Antibiotica: Lage doses doxycycline kunnen helpen bij het verminderen van ontsteking.
- Isotretinoïne: Voor ernstige gevallen van rosacea, vooral als andere behandelingen niet werken. Dit is een krachtige medicatie en wordt meestal alleen gebruikt onder strikte medische begeleiding.
- Laser- en lichttherapie:
- Pulsed dye laser (PDL) en intense pulsed light (IPL): Deze behandelingen kunnen helpen bij het verminderen van roodheid en zichtbare bloedvaatjes.
Het identificeren van de specifieke vormen van disharmonie vormt de basis voor een effectieve behandeling in de TCM.
Rosacea in de TCM
Volgens de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) wordt rosacea gezien als een aandoening die voortkomt uit interne disharmonieën in het lichaam. TCM benadert rosacea anders dan de westerse geneeskunde, waarbij de nadruk ligt op het herstellen van de balans in het lichaam door het aanpakken van de onderliggende oorzaken. Hier zijn enkele basisprincipes van hoe rosacea wordt begrepen en behandeld binnen de TCM:
Oorzaken van rosacea volgens TCM:
- Interne hitte en stagnatie:
- Overmatige interne hitte kan ontstaan door factoren zoals dieet, emotionele stress en leefstijlgewoonten. Dit kan leiden tot ontstekingen en roodheid in het gezicht.
- Stagnatie van Qi (levensenergie) en bloed kan ook bijdragen aan de symptomen. Dit kan resulteren in een slechte circulatie en ophoping van warmte en toxines in de huid.
- Damp en phlegm (slijm):
- Onbalans in het spijsverteringssysteem kan leiden tot de vorming van damp en phlegm. Dit kan bijdragen aan huidproblemen zoals rosacea door de huidporiën te verstoppen en ontstekingen te veroorzaken.
- Zwakte van de interne organen:
- Zwakte of disfunctie van organen zoals de lever, maag, en milt kan een rol spelen. Bijvoorbeeld, een overbelaste lever kan hitte genereren die naar het gezicht opstijgt, terwijl een zwakke milt kan leiden tot vochtretentie en dampvorming.
Toepassing en Diagnose
Een gekwalificeerde TCM-beoefenaar zal een uitgebreide diagnose stellen door de pols te voelen, de tong te inspecteren, en een gedetailleerde medische geschiedenis op te nemen. Dit helpt bij het identificeren van de specifieke vormen van disharmonie en het selecteren van de juiste kruidenformules, acupunctuurpunten en technieken, leefstijl en dieetadviezen. De behandeling wordt aangepast op basis van de individuele reactie van de patiënt en eventuele bijkomende symptomen, voor een persoonlijke en effectieve benadering van rosacea.
TCM behandelingen van Rosacea met kruidenformules
In de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) worden kruidenformules gebruikt om de interne disharmonieën die rosacea veroorzaken te behandelen. Een juiste diagnose door een gekwalificeerde TCM-beoefenaar is essentieel om de juiste kruidenformule te kiezen. De TCM-beoefenaar zal de pols voelen, de tong inspecteren, en een gedetailleerde medische geschiedenis opnemen om de specifieke patronen van disharmonie te identificeren. De behandeling kan verder worden aangepast afhankelijk van de reactie van de patiënt en eventuele bijkomende symptomen. Hier zijn enkele veelgebruikte kruidenformules, hun werking, en de specifieke vormen van disharmonie waarvoor ze worden ingezet:
Interne hitte en stagnatie (内热瘀滞)
Kruidenformule: Qing Ying Tang (清营汤)
Uitleg en Werking:
- Koelt het bloed (凉血): Deze formule koelt het bloed om de interne hitte te verminderen.
- Verlicht hitte (清热): Het verwijdert overtollige hitte uit het lichaam.
- Verwijdert toxines (解毒): Qing Ying Tang verwijdert toxines en vermindert ontstekingen.
- Vermindert roodheid en ontsteking: Deze combinatie helpt specifiek bij het verminderen van de roodheid en ontsteking die gepaard gaan met rosacea.
Damp en phlegm (slijm) (湿痰)
Kruidenformule: Er Chen Tang (二陈汤) met toevoegingen
Uitleg en Werking:
- Lost damp en phlegm op (燥湿化痰): Deze formule helpt bij het oplossen van damp en phlegm die de poriën verstoppen en ontsteking veroorzaken.
- Harmoniseert de maag en milt (和胃健脾): Er Chen Tang harmoniseert de maag en milt, waardoor de productie van damp wordt verminderd.
- Vermindert vettige huid en puistjes: Deze combinatie is effectief bij het behandelen van symptomen zoals een vettige huid en puistjes, kenmerkend voor damp en phlegm.
Zwakte van de interne organen (内脏虚弱)
Kruidenformule: Bu Zhong Yi Qi Tang (补中益气汤)
Uitleg en Werking:
- Tonifieert Qi (补气): Deze formule versterkt de Qi, wat essentieel is voor het aanpakken van de onderliggende zwakte van de interne organen.
- Versterkt de milt en maag (健脾和胃): Het helpt bij het versterken van de milt en maag, waardoor de algehele energiebalans in het lichaam wordt verbeterd.
- Verhoogt de Yang energie (升阳): Bu Zhong Yi Qi Tang helpt ook bij het verhogen van de Yang energie, wat bijdraagt aan een betere interne balans.
- Vermindert vermoeidheid en zwakte: Door het versterken van de organen, vermindert deze formule symptomen zoals vermoeidheid en zwakte die vaak gepaard gaan met rosacea.
Acupunctuur en laseracupunctuur bij Rosacea
In de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) kan rosacea effectief worden behandeld met zowel acupunctuur als laseracupunctuur. Laseracupunctuur stimuleert celherstel door de ATP-productie in mitochondriën te verhogen, ontstekingen te verminderen, celproliferatie te bevorderen, microcirculatie te verbeteren, groeifactoren te stimuleren, fotochemische reacties te induceren en oxidatieve stress te verminderen. Deze gecombineerde effecten versnellen weefselregeneratie en verbeteren de algehele gezondheid van de cellen (Lipko NB, 2022). Hier is een gedetailleerde uitleg van hoe deze behandelingen helpen bij de verschillende vormen van disharmonie die rosacea veroorzaken:
Interne Hitte en Stagnatie (内热瘀滞)
Acupunctuurpunten en Werking:
- LI4 (合谷) en LI11 (曲池): Deze punten helpen bij het verminderen van hitte en het bevorderen van de circulatie van Qi en bloed.
- ST44 (内庭): Vermindert maag- en darmhitte, wat kan bijdragen aan het verlichten van gezichtshitte en ontsteking.
- GV14 (大椎): Vermindert interne hitte door de Yang te reguleren.
Werking:
- Vermindert interne hitte: Acupunctuur en laseracupunctuur helpen bij het koelen van interne hitte en verminderen ontstekingen.
- Bevordert circulatie: Deze behandelingen verbeteren de bloed- en Qi-circulatie, wat helpt om stagnatie te verminderen en roodheid en zwelling te verlichten.
Damp en Phlegm (Slijm) (湿痰)
Acupunctuurpunten en Werking:
- ST40 (丰隆): Lost phlegm op en vermindert damp in het lichaam.
- SP9 (阴陵泉): Helpt bij het verwijderen van vocht en het reguleren van de milt.
- Ren12 (中脘): Harmoniseert de maag en versterkt de milt, wat helpt bij de vertering en vermindering van damp.
Werking:
- Oplost damp en phlegm: Deze behandelingen helpen om damp en phlegm op te lossen, waardoor de huidporiën worden vrijgemaakt en ontstekingen verminderen.
- Verbetert de spijsvertering: Door de spijsvertering te harmoniseren, wordt de productie van damp verminderd, wat helpt om de huid te zuiveren.
Zwakte van de Interne Organen (内脏虚弱)
Acupunctuurpunten en Werking:
- ST36 (足三里): Versterkt Qi en tonifieert de milt en maag.
- SP6 (三阴交): Harmoniseert de milt en bevordert de bloedcirculatie.
- Ren6 (气海): Versterkt de algemene Qi en bevordert de energiebalans.
Werking:
- Versterkt Qi en bloed: Deze behandelingen helpen bij het versterken van de Qi en het bloed, waardoor de algehele energie van de interne organen wordt verbeterd.
- Harmoniseert organen: Door de organen te harmoniseren, wordt de interne balans hersteld, wat helpt om symptomen zoals vermoeidheid en zwakte te verminderen en de huid te verbeteren.
Voedings- en leefstijladviezen
In de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) worden voedingsaanpassingen en leefstijlveranderingen gezien als belangrijke onderdelen van de behandeling van rosacea. Deze benaderingen helpen om de onderliggende disharmonieën die rosacea veroorzaken aan te pakken. Hieronder worden voedingsaanpassingen en leefstijlveranderingen uitgelegd voor de drie vormen van disharmonie.
Interne Hitte en Stagnatie (内热瘀滞)
Voedingsaanpassingen:
- Vermijd warm en pittig voedsel (辛辣食物): Vermijd voedingsmiddelen zoals chilipepers, knoflook, en gember die de interne hitte kunnen verhogen.
- Consumeer verkoelende voedingsmiddelen (清凉食物): Eet voedsel dat interne hitte kan afkoelen zoals komkommer (黄瓜), watermeloen (西瓜), en peren (梨).
- Drink groene thee (绿茶): Groene thee helpt bij het koelen van interne hitte en het bevorderen van de circulatie.
Leefstijlveranderingen:
- Vermijd overmatige blootstelling aan zonlicht (避免暴晒): Gebruik zonnebrandcrème en draag een hoed om de huid te beschermen tegen UV-straling.
- Beoefen stressmanagementtechnieken (管理压力): Technieken zoals meditatie, Tai Chi (太极), en Qigong (气功) kunnen helpen om stress te verminderen, wat interne hitte kan verergeren.
- Regelmatige lichaamsbeweging (定期锻炼): Matige lichaamsbeweging helpt om de bloedcirculatie te verbeteren en stagnatie te verminderen.
Damp en Phlegm (Slijm) (湿痰)
Voedingsaanpassingen:
- Vermijd vette en zuivelproducten (避免油腻和乳制品): Vermijd voedingsmiddelen zoals kaas, boter, en gefrituurd voedsel die de vorming van damp en phlegm kunnen bevorderen.
- Eet licht verteerbare voeding (易消化食物): Kies voor voedingsmiddelen zoals rijst (米饭), gestoomde groenten (蒸蔬菜), en lichte soepen (清汤) die gemakkelijk te verteren zijn en de spijsvertering ondersteunen.
- Drink kruidenthee (草药茶): Theeën zoals gemberthee (姜茶) en kaneelthee (桂皮茶) kunnen helpen om damp en phlegm op te lossen.
Leefstijlveranderingen:
- Regelmatig bewegen (定期运动): Lichaamsbeweging helpt om vocht in het lichaam te verminderen en de circulatie te bevorderen.
- Vermijd vochtige omgevingen (避免潮湿环境): Probeer langdurige blootstelling aan vochtige omgevingen te vermijden, omdat dit de vorming van damp kan bevorderen.
- Beoefen ademhalingsoefeningen (呼吸练习): Ademhalingsoefeningen kunnen helpen om de longen te versterken en phlegm te verminderen.
Zwakte van de Interne Organen (内脏虚弱)
Voedingsaanpassingen:
- Voedende voeding (滋补食物): Eet voedingsmiddelen die de Qi en bloed versterken, zoals zoete aardappelen (红薯), wortels (胡萝卜), en rood vlees (红肉).
- Gebruik kruiden die Qi versterken (补气药材): Kruiden zoals Astragalus (黄芪) en Ginseng (人参) kunnen worden toegevoegd aan soepen en theeën om de energie te versterken.
- Vermijd rauwe en koude voedingsmiddelen (避免生冷食物): Koude voedingsmiddelen kunnen de milt en maag verzwakken. Kies voor gekookt en warm voedsel.
Leefstijlveranderingen:
- Adequate rust en slaap (充足的休息和睡眠): Zorg voor voldoende slaap en rust om de interne organen te ondersteunen.
- Regelmatige eetgewoonten (定时饮食): Eet op regelmatige tijden om de spijsvertering te optimaliseren en de energie van de organen te ondersteunen.
- Milde lichaamsbeweging (温和运动): Beoefen milde oefeningen zoals wandelen (散步) en Tai Chi om de energiebalans te behouden zonder de organen te belasten.
Acupunctuur en Gezondheidscentrum Chen in Rotterdam
Onze ervaren therapeuten richten zich op uw specifieke symptomen. Wij gebruiken bewezen technieken voor optimale resultaten. Uw welzijn staat bij ons centraal. Bezoek ons in Rotterdam voor professionele zorg. Wij luisteren naar uw zorgen en passen behandelingen aan. Maak vandaag nog een afspraak voor een consultatie. Ervaar de voordelen van TCM bij rosacea.
Literatuurlijst
- Maciocia, G. (2015). The Foundations of Chinese Medicine: A Comprehensive Text for Acupuncturists and Herbalists (3rd ed.). Elsevier Churchill Livingstone.
- Kaptchuk, T. J. (2000). Chinese Medicine: The Web That Has No Weaver. Random House.
- Bensky, D., & Barolet, R. (1990). “Chinese Herbal Medicine: Formulas & Strategies”. Eastland Press.
- Bensky, D. (1993) “Chinese Herbal Medicine: Materia Medica”. Eastland Press.
- Cai X, Sun X, Liu L, Zhou Y, Hong S, Wang J, Chen J, Zhang M, Wang C, Lin N, Li S, Xu R, Li X. Efficacy and safety of Chinese herbal medicine for atopic dermatitis: Evidence from eight high-quality randomized placebo-controlled trials. Front Pharmacol. 2022 Sep 27;13:927304. doi: 10.3389/fphar.2022.927304. PMID: 36238577; PMCID: PMC9551201.
- Matos LC, Machado JP, Monteiro FJ, Greten HJ. Understanding Traditional Chinese Medicine Therapeutics: An Overview of the Basics and Clinical Applications. Healthcare (Basel). 2021 Mar 1;9(3):257. doi: 10.3390/healthcare9030257. PMID: 33804485; PMCID: PMC8000828.