Anemie, of bloedarmoede, is een aandoening waarbij het lichaam onvoldoende gezonde rode bloedcellen heeft om zuurstof effectief naar de weefsels te vervoeren. Dit kan leiden tot vermoeidheid, zwakte, kortademigheid en bleekheid. Er zijn verschillende vormen van anemie, waaronder ijzergebreksanemie, vitamine B12- of foliumzuurdeficiëntie en anemie door chronische ziekten. De ernst en oorzaak van anemie bepalen de behandelwijze.
Westerse oorzaken en behandelmogelijkheden
In de westerse geneeskunde kunnen de oorzaken van anemie worden onderverdeeld in drie hoofdcategorieën:
- Onvoldoende aanmaak van rode bloedcellen (bijv. ijzer-, B12- of foliumzuurtekort)
- Verhoogd verlies van bloed (zoals bij menstruatie, maagzweren of interne bloedingen)
- Versnelde afbraak van rode bloedcellen (hemolytische anemie)
Symptomen kunnen zijn:
- Vermoeidheid en duizeligheid
- Bleke huid of slijmvliezen
- Hartkloppingen
- Kortademigheid bij inspanning
Westerse behandelingen zijn onder andere:
- IJzersupplementen of ijzerrijke voeding
- Vitamine B12- of foliumzuurinjecties
- Behandeling van de onderliggende oorzaak
- In ernstige gevallen bloedtransfusies
TCM-visie op anemie
In de Traditionele Chinese Geneeskunde wordt anemie vaak gezien als een uiting van Bloedleegte (Xue Xu), een toestand waarbij het lichaam onvoldoende Bloed produceert of het Bloed niet voldoende voedend is. Bloedleegte is meestal gerelateerd aan tekorten in de Milt, Lever en soms de Nieren.
Typische TCM-patronen bij anemie zijn:
- Milt-Qi-tekort: vermoeidheid, slechte eetlust, opgeblazen gevoel
- Lever-Bloedleegte: duizeligheid, droge ogen, broze nagels
- Nier-Essentie-tekort: lage rugpijn, zwakte, oorsuizen
TCM behandelt anemie door het voeden van Bloed, versterken van de Milt en harmoniseren van Lever- en Nierfuncties.
Oost en West: een gecombineerde aanpak
Een gecombineerde benadering van anemie kan zeer effectief zijn. Terwijl westerse therapieën zich richten op het aanvullen van tekorten (zoals ijzer of B12), richt TCM zich op het versterken van de orgaansystemen die betrokken zijn bij de aanmaak en distributie van Bloed. Door acupunctuur, kruidenformules en voeding te combineren met supplementen of medische zorg ontstaat een krachtige synergie voor herstel.
TCM-behandelingen bij anemie
Acupunctuur en laseracupunctuur
Anemie verzwakt lichaam en geest. Effectieve behandelmethoden zijn daarom noodzakelijk. Westerse therapieën corrigeren vaak bloedwaarden. TCM richt zich op herstel van vitale energie.
Acupunctuur versterkt Qi en Bloed. Naalden activeren meridianen. Daardoor verbetert de opname van voedingsstoffen. Ook krijgt beenmerg meer stimulatie. Patiënten ervaren hierdoor meer energie en betere concentratie.
Laseracupunctuur biedt extra voordelen. Lichtgolven dringen diep in cellen. Mitochondriën produceren daardoor meer energie. Ontstekingen verminderen sneller. Cellen delen zich vlotter. Bovendien stroomt bloed beter door fijne haarvaten. Laser stimuleert productie van groeifactoren. Fotochemische reacties zetten herstelprocessen aan. Antioxidanten neutraliseren schadelijke stoffen.
Belangrijke punten bij anemie zijn:
- Zusanli (ST36, 足三里): versterkt Qi en Bloed.
- Sanyinjiao (SP6, 三陰交): harmoniseert Milt, Lever en Nier.
- Qihai (CV6, 氣海): voedt vitale energie.
- Geshu (BL17, 膈俞): reguleert en versterkt Bloed.
De combinatie van klassieke acupunctuur en laseracupunctuur werkt krachtiger. Naalden openen energiestromen. Laser versterkt het herstelproces op cellulair niveau. Daardoor ontstaat een dubbele stimulans. Het resultaat: meer vitaliteit, betere zuurstofvoorziening en sterker immuunsysteem.
Chinese kruidenformules
Kruiden spelen in de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) een centrale rol bij de behandeling van anemie. Zij voeden Bloed, versterken Qi en ondersteunen organen zoals Milt, Lever en Nier. Daardoor krijgt het lichaam meer energie en vitaliteit.
Een eerste effectieve formule is Si Wu Tang (四物湯). Deze klassieke combinatie bestaat uit vier kruiden die Bloed voeden. Ze verbeteren de circulatie, verlichten duizeligheid en versterken de menstruatie bij vrouwen.
Daarnaast is Ba Zhen Tang (八珍湯) belangrijk. Deze formule combineert Qi-tonica met Bloedvoedende kruiden. Het resultaat: meer kracht, betere spijsvertering en sneller herstel na ziekte.
Een derde krachtige formule is Gui Pi Tang (歸脾湯). Deze mix versterkt Milt en Hart. Ze helpt bij vermoeidheid, slapeloosheid en geheugenproblemen die vaak bij anemie voorkomen.
Tot slot ondersteunt Shi Quan Da Bu Tang (十全大補湯). Deze formule combineert Qi- en Bloedversterking met een milde verwarmende werking. Ze is ideaal voor mensen met langdurige zwakte en koudegevoel.
Elke formule heeft een specifieke focus. Samen bieden ze flexibiliteit in behandeling.
TuiNa-massage
TuiNa stimuleert de Qi- en Bloedcirculatie, bevordert ontspanning en ondersteunt de interne organen. Bij anemie worden vooral technieken toegepast op de meridianen van Milt, Lever en Nier. Massage van rug, buik en benen helpt bij het herstellen van vitaliteit.
Voedings- en leefstijladviezen
Voeding is een essentieel onderdeel binnen de TCM-aanpak bij anemie. Het doel is om Bloed op te bouwen en de Miltfunctie te versterken.
Aanbevolen voedingsmiddelen:
- Zwarte sesamzaad (Hei Zhi Ma): voedt Essentie en Bloed
- Chinese dadels (Hong Zao): versterken Milt en voeden Bloed
- Chinese yam (Shan Yao): ondersteunt Milt en Nier
- Rode bonen (Chi Xiao Dou): versterken Bloed en afvoer van Damp
- Kip, lever en eidooier: rijk aan ijzer en B12 (ondersteunend bij westerse deficiëntie)
Vermijd:
- Rauwe en koude voeding
- Overmatig suikergebruik
- Koffie en alcohol (belasten Milt en Bloedaanmaak)
Leefstijl:
- Voldoende rust en slaap
- Regelmatige lichaamsbeweging (bijv. wandelen, tai chi)
- Stressbeperking via ademhaling, Qigong of meditatie
Acupunctuur & Gezondheidscentrum Chen Rotterdam
Bij Acupunctuur & Gezondheidscentrum Chen benaderen we anemie vanuit zowel de Westerse als de Traditionele Chinese Geneeskunde. We stellen een behandelplan op maat op met acupunctuur, kruidenformules, voeding en leefstijladvies. Door oorzaken én symptomen aan te pakken, werken we aan duurzaam herstel van jouw energiebalans en gezondheid.
Literatuurlijst
- Zhu N, Wu D, Ye B. The Progress of Traditional Chinese Medicine in the Treatment of Aplastic Anemia. J Transl Int Med. 2018 Dec 31;6(4):159-164. doi: 10.2478/jtim-2018-0031. PMID: 30637201; PMCID: PMC6326026
- Liang Y, Chen Y, Lin Y, Huang W, Qiu Q, Sun C, Yuan J, Xu N, Chen X, Xu F, Shang X, Deng Y, Liu Y, Tan F, He C, Li J, Deng Q, Zhang X, Guan H, Liang Y, Fang X, Jiang X, Han L, Huang L, Yang Z. The increased tendency for anemia in traditional Chinese medicine deficient body constitution is associated with the gut microbiome. Front Nutr. 2024 Sep 18;11:1359644. doi: 10.3389/fnut.2024.1359644. PMID: 39360281; PMCID: PMC11445043.
- Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). (2021). NHG-Standaard Anemie. Geraadpleegd op 14 april 2025, van https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/anemie
- Mayo Clinic. (2023). Anemia: Symptoms and causes. Geraadpleegd op 15 april 2025, van https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anemia/symptoms-causes/syc-20351360
- Cleveland Clinic. (2023). Anemia. Geraadpleegd op 17 april 2025, van https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/3929-anemia
- StatPearls. (2023). Cascella, M., & Mukherjee, S. (Eds.). Anemia. In StatPearls. StatPearls Publishing. Geraadpleegd op 13 april 2025, van https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499994/
- American Society of Hematology. (z.d.). Anemia. Geraadpleegd op 18 april 2025, van https://www.hematology.org/education/patients/anemia
- World Health Organization (WHO). (2021). Anaemia. Geraadpleegd op 16 april 2025, van https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/anaemia