Gluten, een eiwit dat voorkomt in tarwe, gerst en rogge. Bij mensen met coeliakie veroorzaakt de consumptie van gluten schade aan het slijmvlies van de dunne darm, wat leidt tot malabsorptie van voedingsstoffen en diverse klachten. De aandoening komt wereldwijd voor en kan zich op elke leeftijd manifesteren.
In de westerse geneeskunde is de enige effectieve behandeling een strikt glutenvrij dieet. De Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) ziet coeliakie als een verstoring van de spijsvertering en een disbalans in de Maag en Milt. TCM-behandelingen zoals acupunctuur, kruiden en voedingsadviezen kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen en het versterken van het spijsverteringsstelsel.
Westerse Geneeskunde en Behandeling
Coeliakie wordt veroorzaakt door een overactieve immuunreactie op gluten. Dit leidt tot beschadiging van de darmvlokken in de dunne darm, waardoor de opname van essentiële voedingsstoffen wordt verstoord.
Symptomen van coeliakie:
- Chronische diarree of obstipatie
- Opgeblazen gevoel en winderigheid
- Buikpijn en krampen
- Vermoeidheid en prikkelbaarheid
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
- Huiduitslag (dermatitis herpetiformis)
- IJzertekort en bloedarmoede
Behandelmethoden in de westerse geneeskunde:
- Glutenvrij dieet: De enige bewezen effectieve behandeling is het volledig vermijden van gluten.
- Supplementen: Indien nodig worden ijzer, calcium, vitamine D en B12 aangevuld.
- Medicatie: In sommige gevallen worden ontstekingsremmende middelen voorgeschreven.
- Regelmatige controles: Om de darmgezondheid te monitoren en tekorten op te sporen.
TCM-kijk op Coeliakie
Volgens de Traditionele Chinese Geneeskunde wordt coeliakie vaak toegeschreven aan een zwakte van de Milt- en Maagfunctie. Wanneer de Milt verzwakt is, wordt voedsel niet goed omgezet in energie, wat leidt tot spijsverteringsklachten en vermoeidheid. De behandeling richt zich op het versterken van de Milt-Qi, het verminderen van ontstekingen en het harmoniseren van de spijsvertering.
Oost en West
Een geïntegreerde benadering waarbij een glutenvrij dieet wordt gecombineerd met TCM-behandelingen kan effectief zijn bij het beheersen van de symptomen van coeliakie. Westerse geneeskunde richt zich op het vermijden van gluten en voedingssupplementen, terwijl TCM helpt bij het verbeteren van de spijsvertering en het verminderen van darmontstekingen.
TCM Behandelingen voor Coeliakie
Acupunctuur en laseracupunctuur
Acupunctuur bevordert de balans in het spijsverteringsstelsel. Het versterkt de Milt (脾, Pí) en de Maag (胃, Wèi), organen die in de TCM cruciaal zijn voor vertering en opname van voedingsstoffen. Door specifieke punten te stimuleren vermindert acupunctuur buikklachten, bevordert energie en ondersteunt de opname van voeding.
Laseracupunctuur gaat nog een stap verder. Het stimuleert mitochondriën en verhoogt de energieproductie in de cellen. Bovendien vermindert laserlicht ontstekingen en bevordert het herstel van beschadigd darmweefsel. Het stimuleert celproliferatie en verbetert de microcirculatie, waardoor voedingsstoffen en zuurstof efficiënter worden aangevoerd. Laseracupunctuur verhoogt ook de productie van groeifactoren en activeert fotochemische reacties die het herstel versnellen. Daarbij biedt het krachtige antioxidanteffecten, die schadelijke vrije radicalen neutraliseren en zo het darmslijmvlies beschermen.
Veelgebruikte acupunctuurpunten zijn onder andere:
- Zusanli (ST36, 足三里) – versterkt Maag en Milt, bevordert energie.
- Sanyinjiao (SP6, 三阴交) – harmoniseert de spijsvertering en ondersteunt de darmen.
- Tianshu (ST25, 天枢) – reguleert de darmen en vermindert buikpijn.
- Zhongwan (CV12, 中脘) – versterkt het centrum van de vertering.
- Qihai (CV6, 气海) – voedt Qi en ondersteunt herstel.
De combinatie van acupunctuur en laseracupunctuur is bijzonder krachtig. Acupunctuur reguleert het lichaam vanuit energetisch perspectief, terwijl lasertherapie direct op celniveau herstel stimuleert. Samen versterken ze het natuurlijke genezingsproces en bieden patiënten met coeliakie een bredere ondersteuning naast hun dieet.
Chinese Kruidenbehandeling
Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) beschouwt coeliakie niet alleen als een verteringsstoornis, maar ook als een disbalans tussen Milt, Maag en Dunne Darm. Beschadigd darmslijmvlies, verminderde opname en chronische ontstekingen wijzen volgens TCM vaak op Milt-Qi-leegte, Damp-Hitte in de darmen of Yin-leegte. Kruidenformules spelen daarom een belangrijke rol om de spijsvertering te herstellen, ontsteking te verminderen en het immuunsysteem te kalmeren.
Hieronder volgen vier veelgebruikte kruidenformules:
1. Shen Ling Bai Zhu San (参苓白术散)
Deze formule versterkt de Milt en stopt diarree. Ze bevat onder meer Ren Shen (人参), Bai Zhu (白术) en Fu Ling (茯苓). Samen verbeteren ze de opname van voeding, verminderen ze vermoeidheid en ondersteunen ze het darmslijmvlies.
2. Ban Xia Xie Xin Tang (半夏泻心汤)
Deze formule harmoniseert de Maag en Darmen. Ze wordt ingezet bij een gevoelige maag, opgeblazen buik en dunne ontlasting. Ban Xia (半夏) en Huang Qin (黄芩) verlichten misselijkheid en verminderen ontsteking in het maagdarmkanaal.
3. Bao He Wan (保和丸)
Bij voedselstagnatie en verteringsproblemen is Bao He Wan effectief. De combinatie van Shan Zha (山楂) en Shen Qu (神曲) bevordert de spijsvertering. Hierdoor vermindert buikpijn en winderigheid die vaak voorkomen bij onbedoeld glutencontact.
4. Yi Yi Ren Tang (薏苡仁汤)
Yi Yi Ren (薏苡仁, Job’s Tears) voert Damp af en versterkt de Milt. Deze formule is geschikt voor patiënten met opgeblazen buik, diarree en zwakte. Bovendien heeft Yi Yi Ren een ontstekingsremmend effect.
Chinese kruidenformules richten zich op het herstellen van de darmfunctie en het verminderen van ontstekingen. Ze worden altijd individueel afgestemd op het patroon van de patiënt. In combinatie met acupunctuur en een strikt glutenvrij dieet kan de kans op herstel aanzienlijk verbeteren.
TuiNa-massage
TuiNa is een eeuwenoude massagetherapie uit de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM). Het ondersteunt herstel door de doorstroming van Qi (气) en Bloed (血) te bevorderen en blokkades in de meridianen te verlichten. Bij coeliakie richt TuiNa zich op het kalmeren van het spijsverteringsstelsel, het versterken van de Milt en Maag, en het verminderen van buikklachten.
Effecten van TuiNa bij coeliakie
TuiNa-massage helpt de darmfunctie te verbeteren. Door zachte druk en wrijvingen rond de buik vermindert spanning in de darmen. Dit ondersteunt de opname van voedingsstoffen en verlicht klachten zoals opgeblazen gevoel, krampen en diarree. Bovendien heeft TuiNa een ontspannend effect op het zenuwstelsel, wat stress verlaagt en het herstel van het darmslijmvlies bevordert.
Belangrijke technieken
- Rou Fa (揉法 – cirkelvormige wrijving): bevordert de doorstroming in de buik en kalmeert spasmen.
- An Fa (按法 – drukken): werkt in op specifieke acupunten zoals ST25 (Tianshu, 天枢) en CV12 (Zhongwan, 中脘) om de spijsvertering te reguleren.
- Mo Fa (摩法 – strijken): wordt vaak toegepast rond de navel om Qi te harmoniseren en de darmen te versterken.
- Gun Fa (滚法 – rollen): ontspant de spieren van de onderrug en verbetert de energiedoorstroming naar de buik.
Veelgebruikte massagegebieden
- Buikregio: stimuleert Maag en Milt, verlicht krampen.
- Onderrug (BL20 – Pishu, 脾俞 / BL21 – Weishu, 胃俞): versterkt Milt en Maag en ondersteunt de vertering.
- Benen (ST36 – Zusanli, 足三里): bevordert energie en algehele weerstand.
Combinatie met andere therapieën
TuiNa versterkt het effect van acupunctuur, laseracupunctuur en kruidenformules. Samen bieden ze een brede ondersteuning: fysiek, energetisch en ontstekingsremmend. Deze synergie helpt patiënten met coeliakie om sneller balans te hervinden en hun levenskwaliteit te verbeteren.
Voedingsadviezen binnen de TCM
Een evenwichtige voeding speelt een cruciale rol bij het beheersen van coeliakie. Aanbevolen voedingsmiddelen:
- Gierst (Xiao Mi, 小米): Glutenvrij en voedzaam voor de Maag en Milt.
- Pompoen (Nan Gua, 南瓜): Ondersteunt de spijsvertering en vermindert Damp.
- Zoete aardappel (Di Gua, 地瓜): Versterkt de energie en voedt de Milt.
- Rijst en quinoa: Licht verteerbaar en voedzaam voor de darmen.
- Goji-bessen (Gou Qi Zi, 枸杞子): Ondersteunen de Lever en helpen bij spijsverteringsproblemen.
Te vermijden voedingsmiddelen:
- Tarwe, gerst en rogge: Bevatten gluten en beschadigen de dunne darm.
- Zuivelproducten: Kunnen moeilijk verteerbaar zijn voor mensen met coeliakie.
- Bewerkte voedingsmiddelen: Kunnen verborgen gluten en additieven bevatten die de darm irriteren.
- Koude en rauwe voeding: Kan de Maag-Qi verzwakken en de spijsvertering vertragen.
Acupunctuur en Gezondheidscentrum Chen
Bij Acupunctuur en Gezondheidscentrum Chen in Rotterdam bieden wij effectieve behandelingen voor coeliakie met acupunctuur, kruidenformules en TuiNa-massage. Onze holistische aanpak richt zich op het verminderen van spijsverteringsklachten en het versterken van de Milt-Qi. Maak een afspraak via Acupunctuur Rotterdam en ontdek hoe wij je kunnen helpen.
Literatuurlijst
- Fasano A, Catassi C. Current approaches to diagnosis and treatment of celiac disease: an evolving spectrum. Gastroenterology. 2001 Feb;120(3):636-51. doi: 10.1053/gast.2001.22123. PMID: 11179241.
- Lebwohl B, Sanders DS, Green PHR. Coeliac disease. Lancet. 2018 Jan 6;391(10115):70-81. doi: 10.1016/S0140-6736(17)31796-8. Epub 2017 Jul 28. PMID: 28760445.
- Liu R, Luo Y, Ma J, Zhang Q, Sheng Y, Li J, Li H, Zhao T. Traditional Chinese medicine for functional gastrointestinal disorders and inflammatory bowel disease: narrative review of the evidence and potential mechanisms involving the brain-gut axis. Front Pharmacol. 2024 Sep 17;15:1444922. doi: 10.3389/fphar.2024.1444922. PMID: 39355776; PMCID: PMC11443704.
- Guandalini S, Assiri A. Celiac disease: a review. JAMA Pediatr. 2014 Mar;168(3):272-8. doi: 10.1001/jamapediatrics.2013.3858. PMID: 24395055.