Ziekte van Wilson

Ziekte van Wilson

De ziekte van Wilson is een zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte waarbij het lichaam koper niet goed kan uitscheiden. Dit leidt tot gevaarlijke ophoping van koper in organen zoals de lever, hersenen en ogen. De aandoening manifesteert zich doorgaans tussen het 5e en 35e levensjaar en komt even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. Omdat het lichaam in eerste instantie geen duidelijke signalen geeft, wordt de ziekte vaak pas laat gediagnosticeerd. Zonder behandeling kan deze koperstapeling leiden tot ernstige schade aan lever- en hersenfunctie, evenals psychische klachten zoals depressie, stemmingsstoornissen of gedragsveranderingen.

Binnen de westerse geneeskunde wordt de ziekte gezien als een genetische aandoening die levenslang behandeld moet worden met koperverlagende middelen. In de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) wordt Wilson beschouwd als een disbalans in de interne organen, waarbij de nadruk ligt op het zuiveren van toxines, het reguleren van Lever-Qi en het versterken van de functies van Lever, Milt en Nieren.

Oorzaken, symptomen en westerse behandeling

Symptomen

  • Vermoeidheid, geelzucht, leververgroting
  • Tremoren, spraakproblemen, coördinatiestoornissen
  • Psychische klachten zoals angst, depressie, gedragsveranderingen
  • Kayser-Fleischer-ring rond het hoornvlies

Oorzaken

De oorzaak is een mutatie in het ATP7B-gen, dat verantwoordelijk is voor het transport en de uitscheiding van koper via de gal. Door deze mutatie stapelt koper zich op in vitale organen.

Westerse behandeling

  • Chelatietherapie (penicillamine, trientine) bindt koper en voert het af
  • Zinktherapie vermindert de koperopname in de darm
  • Levertransplantatie bij ernstig leverfalen
  • Levenslange medische begeleiding en aanpassing van voeding

TCM-visie op de ziekte van Wilson

In de TCM wordt deze ziekte begrepen als een interne ophoping van Damp, Hitte en toxische factoren, die de functies van Lever, Milt en Nier verstoren:

  • Lever-Qi-stagnatie en Damp-Hitte: druk op de borst, bittere smaak, prikkelbaarheid
  • Toxines: veroorzaakt door langdurige stagnatie en Hitte in het lichaam
  • Nier-Yin-tekort: droge mond, tinnitus, zwakke rug
  • Milt-Qi-leegte: verminderde spijsvertering en energie

TCM richt zich op ontgifting, harmonisatie van Lever-Qi, en ondersteuning van de Nier- en Miltenergie.

Oost en West: een gecombineerde aanpak

TCM biedt waardevolle ondersteuning bij langdurige therapie. In combinatie met westerse medicatie kan TCM:

  • Lever en Nieren versterken en toxines sneller afvoeren
  • Zenuwstelsel en stemming stabiliseren
  • Spijsvertering ondersteunen
  • Bijwerkingen van medicatie verzachten

Deze benadering draagt bij aan een verbeterde levenskwaliteit en stabiliteit op de lange termijn.

TCM-behandelingen

Acupunctuur en laseracupunctuur

laseracupunctuur

De Ziekte van Wilson veroorzaakt koperstapeling in lever, zenuwstelsel en hersenen. Dit leidt tot ernstige schade. Effectieve aanvullende behandelmethoden zijn noodzakelijk om herstelprocessen te ondersteunen.

Acupunctuur helpt het lichaam herstellen. Het bevordert de circulatie van Qi en Bloed (气血). Daarnaast vermindert het Lever-Qi stagnatie en ondersteunt het de Milt bij het transformeren van Damp. Zo kan het lichaam afvalstoffen beter afvoeren en energie behouden. Stress vermindert, de spijsvertering stabiliseert en de vitaliteit neemt toe.

Laseracupunctuur versterkt deze effecten. Lichtenergie activeert mitochondriën en verhoogt de cellulaire energieproductie. Dit vertaalt zich in TCM-termen naar versterking van de Zheng Qi (正气, vitale energie). Ontstekingen nemen af, wat overeenkomt met het klaren van interne Hitte. Snellere celproliferatie ondersteunt weefselherstel en harmoniseert de Jing-Luo (经络, meridianen). Verbeterde microcirculatie bevordert de aanvoer van voeding naar organen. Fotochemische reacties herstellen de balans in de cellen. De antioxidanteffecten beschermen tegen schade door vrije radicalen, vergelijkbaar met het verdrijven van toxische Hitte.

Belangrijke acupunctuurpunten zijn:

  • Liver 3 (太冲, Taichong) – reguleert Lever-Qi en vermindert spanning.
  • Stomach 36 (足三里, Zusanli) – versterkt Qi, ondersteunt spijsvertering en bevordert afvoer van Damp.
  • Kidney 3 (太溪, Taixi) – voedt Nier-Yin en ondersteunt detoxificatie.
  • Large Intestine 4 (合谷, Hegu) – bevordert circulatie en verdrijft pathogene factoren.
  • Spleen 6 (三阴交, Sanyinjiao) – harmoniseert Lever, Nier en Milt, ondersteunt Bloedvorming.

De combinatie van klassieke acupunctuur en laseracupunctuur werkt krachtiger dan afzonderlijke behandelingen. De naald opent het meridiaannetwerk en reguleert energie. Het laserlicht activeert diep in de cel herstelprocessen en versterkt de natuurlijke afweer. Samen vormen zij een geïntegreerde therapie die zowel het energetische als het biologische niveau ondersteunt.

Chinese kruidenformules

Binnen de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) spelen kruiden een belangrijke ondersteunende rol. Zij richten zich niet op één ziekte, maar op onderliggende patronen. Bij de Ziekte van Wilson zijn vooral Damp-Hitte, Lever-Qi-stagnatie, Bloedstase en Yin-leegte zichtbaar. Deze patronen ontstaan door koperstapeling en leverbelasting. Kruidenformules helpen de balans herstellen, bevorderen circulatie en beschermen weefsels.

1) Long Dan Xie Gan Tang (龙胆泻肝汤)

Deze formule klaart Lever- en Galblaas-Hitte. Daardoor vermindert ze irritatie, hoofddruk en ontstekingsreacties. Bovendien droogt ze overtollige Damp, waardoor de spijsvertering verbetert. Dit is zinvol bij patiënten met prikkelbaarheid, bittere smaak en donkergekleurde urine. Toepassen onder toezicht, omdat langdurig gebruik Yin kan uitputten.

2) Yin Chen Hao Tang (茵陈蒿汤)

Deze klassieke formule verdrijft Damp-Hitte uit Lever en Galblaas en ondersteunt de galstroom. Daardoor verminderen zwaarte, misselijkheid en geelzuchtachtige symptomen. Ze is vooral nuttig bij leververgroting en gespannen gevoel onder de ribbenboog. Regelmatige evaluatie is belangrijk om uitdroging of Qi-verlies te voorkomen.

3) Si Wu Tang (四物汤)

Si Wu Tang voedt en beweegt Bloed. Bij Wilson-patiënten is dit waardevol, omdat langdurige leverziekte vaak leidt tot Bloed- en Yin-leegte. De formule bevordert doorbloeding, ondersteunt menstruatie bij vrouwen en voedt de huid. Ze kan gecombineerd worden met Qi-tonica, zoals Ren Shen (人参), bij uitgesproken vermoeidheid.

4) Dan Shen Yin (丹参饮)

Dan Shen Yin beweegt Bloed en opent de collateralen. Hierdoor vermindert pijn, spanning en microcirculatiestoornissen. Bij neurologische klachten door Wilson’s disease ondersteunt deze formule de doorstroming en kalmeert ze de geest. Let op interacties bij gebruik van bloedverdunners.

Therapeutische strategie
De keuze van kruiden moet altijd gebaseerd zijn op patroonidentificatie. Patronen kunnen snel wisselen bij Wilson’s disease, afhankelijk van lever- en zenuwschade. Begin met een hoofdformule, pas aan op klachten en combineer waar nodig met acupunctuur. Regelmatige herbeoordeling is essentieel.

Disclaimer
Deze kruidenformules vervangen geen reguliere medische behandeling bij de Ziekte van Wilson. Ze mogen alleen gebruikt worden onder begeleiding van een ervaren TCM-therapeut én in overleg met de behandelend arts. Controle van leverwaarden en interacties is altijd noodzakelijk.

TuiNa-massage

TuiNa helpt bij het activeren van meridianen, verbeteren van doorstroming en ontspanning van het zenuwstelsel. TuiNa wordt toegepast op de buik- en ruggebieden om:

  • Lever en Miltmeridianen te activeren
  • Stress te verminderen
  • Circulatie en orgaanfunctie te verbeteren

Voedings- en leefstijladviezen

Voeding bij de Ziekte van Wilson

De Ziekte van Wilson vraagt om zorgvuldige voedings- en leefstijlkeuzes. Binnen TCM ligt de nadruk op het beschermen van Lever, Milt en Nieren. Voeding ondersteunt de balans van Qi, Bloed en Yin, en helpt Damp-Hitte verminderen. Zo versterkt het lichaam zijn natuurlijke weerstand en kan het beter omgaan met koperbelasting.

Aanbevolen voedingsmiddelen

Eet vooral lichte, verkoelende groenten zoals paksoi, courgette en broccoli. Zij helpen Hitte klaren en versterken de Lever. Voeg wortelgroenten zoals zoete aardappel en wortel toe om de Milt te voeden en Damp te verminderen. Mungbonen (绿豆, Lǜ Dòu) zijn zeer effectief om Damp-Hitte te verdrijven en het lichaam te verfrissen.

Gebruik volle granen zoals gierst en zilvervliesrijst. Deze ondersteunen een stabiele Qi en verlichten de spijsvertering. Kies fruitsoorten zoals peer, appel en druiven. Zij voeden Yin, bevochtigen en kalmeren de Lever. Drink regelmatig lichte kruidenthee, zoals chrysantenthee (菊花茶, Jú Huā Chá) of groene thee. Zij verkoelen en verdrijven toxische Hitte.

Kies voor lichte eiwitbronnen zoals tofu, kip en vis. Zij voeden Qi zonder overtollige Damp te creëren. Walnoten (胡桃, Hú Táo) en sesamzaad (芝麻, Zhī Ma) kunnen in kleine hoeveelheden gebruikt worden om de Nieren te versterken.

Te vermijden voedingsmiddelen

Beperk koper-rijke producten zoals lever, schaaldieren, chocolade en bepaalde noten. Zij verergeren koperstapeling en belasten de Lever. Vermijd rood vlees en gefrituurde gerechten, omdat zij Damp-Hitte versterken.

Laat alcohol, sterke koffie en energiedranken staan. Zij putten Yin uit en verhitte het Bloed. Beperk suikerhoudende snacks en frisdranken, want zij verzwakken de Milt en veroorzaken vermoeidheid. Te veel zout belast de Nieren en veroorzaakt stagnatie.

Leefstijladviezen

Regelmaat is essentieel. Eet op vaste tijden, kauw rustig en vermijd te laat eten. Zo ondersteunt je de Milt bij transformatie en transport.

Ga vroeg slapen, liefst voor 23.00 uur. Volgens TCM herstelt de Lever-Yin zich tijdens de nacht. Voldoende rust beschermt Qi en kalmeert de Shen (神, geest).

Beweeg dagelijks op een rustige manier. Wandelen, tai chi en qigong verbeteren de circulatie zonder overbelasting. Vermijd intensieve en uitputtende sport. Ademhalingsoefeningen versterken de Qi en helpen emoties stabiliseren.

Stressmanagement is cruciaal. Emoties beschadigen vooral de Lever en verergeren stagnatie. Meditatie, ontspanningstechnieken en creatieve bezigheden brengen rust. Sociale verbondenheid geeft extra steun.

Een uitgebalanceerd dieet en gezonde leefstijl vormen een belangrijke pijler binnen TCM bij de Ziekte van Wilson. Met lichte, verkoelende voeding, regelmaat en emotionele balans wordt Lever, Milt en Nier ondersteund. Zo ontstaat een stabieler fundament voor herstel en kwaliteit van leven.

Acupunctuur & Gezondheidscentrum Chen Rotterdam

Bij Acupunctuur & Gezondheidscentrum Chen ondersteunen we mensen met de ziekte van Wilson met een behandeltraject op maat. Door middel van acupunctuur, kruiden en voedingsadviezen helpen we het lichaam te ontgiften en energie te herstellen.

Afspraak maken

Literatuurlijst

  • Chen, H., et al. (2025). Review of the Efficacy and Mechanisms of Traditional Chinese Medicine in Treating Wilson Disease Combined with Multiple Organ Damage. Drug Design, Development and Therapy. (online)
  • Chang, Y. W., et al. (2020). Laser Acupuncture Alleviates Symptoms and Improves Overactive Bladder: A Double-Blind, Pilot Randomized Controlled Trial. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2020, Article 1705964.
  • Kim, J. H., et al. (2022). Efficacy of invasive laser acupuncture in treating chronic non-specific low back pain: A randomized controlled trial. PLoS ONE, 17(5), e0269282.
  • Li, W., Wang, J., & Wang, X. (2013). Wilson’s disease: Update on integrated Chinese and Western medicine. Chinese Journal of Integrative Medicine, 19, 233-240.
  • Liu, C., et al. (2025). The safety and efficacy of acupuncture in treating Nonalcoholic Fatty Liver Disease (NAFLD): A meta-analysis. Journal of Hepatic Medicine.
  • Martins Filho, H. M. A., et al. (2024). Effects of Laser Acupuncture on Metabolic Functions: Longitudinal, Double-Blind, Randomized Clinical Trial. Photomedicine and Laser Surgery.
  • Wang, P., Chen, H., et al. (2022). Acupuncture for dystonia in brain-type Wilson’s disease with internal retention of damp-heat pattern: A randomized clinical trial. World Journal of Acupuncture-Moxibustion, 32(4).
  • Xu, MB, et al. (2019). Chinese Herbal Medicine for Wilson’s Disease: Systematic Review of Randomized Controlled Trials. Frontiers in Pharmacology, Article.
  • Zhao, Y., Li, L., et al. (2024). A clinical study showing the expression characteristics of cuproptosis markers in cases with Wilson disease. Medicine, 103(47), e40598.
Eerste afspraak plannen
Whatsapp bericht sturen