Vermoeidheid na Chemotherapie

Vermoeidheid is een van de meest voorkomende bijwerkingen van chemotherapie, een essentiële behandeling voor vele soorten kanker. Deze uitputting gaat verder dan de normale vermoeidheid. En kan een significante impact hebben op de kwaliteit van leven van patiënten. De westerse geneeskunde erkent vermoeidheid bij chemotherapie als multifactorieel, beïnvloed door zowel de kanker zelf als de behandeling ervan. Ondanks de vooruitgang in de behandeling blijft de aanpak van deze vermoeidheid een uitdaging.

Vanuit het perspectief van de westerse geneeskunde:

• Oorzaak: Vermoeidheid kan veroorzaakt worden door de chemotherapie zelf, de emotionele impact van een kankerdiagnose, andere therapieën, en de kanker.
• Diagnose: Er is geen enkele test om vermoeidheid te diagnosticeren. Het wordt voornamelijk bepaald op basis van de ervaringen van de patiënt.
• Behandeling: Aanpakken omvat vaak een combinatie van medicijnen, veranderingen in levensstijl, en ondersteuning voor geestelijke gezondheid.

Traditionele Chinese geneeskunde (TCM) biedt een unieke invalshoek op vermoeidheid door chemotherapie:

• Oorzaak: Volgens TCM wordt vermoeidheid veroorzaakt door een onevenwichtigheid in Qi (levensenergie). Met name een tekort aan Qi in de nieren en milt.
• Diagnose: TCM-specialisten gebruiken methoden zoals polsdiagnose, tongdiagnose, en een uitgebreid gesprek om de specifieke onevenwichtigheid vast te stellen.
• Behandeling: Behandelingen omvatten acupunctuur, kruidengeneeskunde, en Qigong-oefeningen, gericht op het herstellen van de balans en het versterken van het lichaam.

“Bij Acupunctuur en Gezondheidscentrum Chen Rotterdam bieden wij ondersteuning met Traditionele Chinese geneeskunde. Wij begrijpen de uitdagingen waar u als patiënt mee te maken krijgt en streven ernaar uw energieniveau te herstellen en uw welzijn te verbeteren.”

De TCM Behandelingen voor Vermoeidheid bij Chemotherapie

In de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) wordt vermoeidheid die ontstaat door chemotherapie gezien als een disbalans in de lichaamsenergie, of Qi. Acupunctuur en laseracupunctuur zijn twee methoden die worden ingezet om deze disbalans te herstellen en patiënten te helpen hun energieniveau te verhogen.

Acupunctuur is een techniek waarbij dunne naalden op specifieke punten op het lichaam worden ingebracht om de doorstroming van Qi te bevorderen. Volgens TCM-leringen helpt het corrigeren van de stroom van Qi door het lichaam om vermoeidheid tegen te gaan en het welzijn te verbeteren.

Laseracupunctuur biedt een naaldloos alternatief, waarbij een lage intensiteit laser gebruikt wordt om dezelfde acupunctuurpunten te stimuleren. Dit kan bijzonder nuttig zijn voor patiënten die naalden liever vermijden.

Behandelingsprotocollen variëren, maar er zijn enkele veelgebruikte acupunctuurpunten voor het aanpakken van vermoeidheid:

• Zusanli (ST36, 足三里): Bekend om het versterken van de algehele energie en het verbeteren van de spijsvertering.
• Sanyinjiao (SP6, 三阴交): Helpt bij het harmoniseren van de bloed- en energiestromen.
• Guanyuan (CV4, 关元): Wordt gebruikt om de vitale energie en het uithoudingsvermogen te verhogen.
• Shenmen (HT7, 神门): Verlicht emotionele stress, wat indirect kan bijdragen aan het verminderen van vermoeidheid.

De werking van deze behandelingen in de context van TCM is gebaseerd op het herstel van de balans tussen Yin en Yang. En het vrijmaken van geblokkeerde Qi, wat leidt tot een verbetering van de energieniveaus en een vermindering van vermoeidheid.

Behandeling met Chinese Kruidenformules bij Vermoeidheid door Chemotherapie

In de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) worden kruidenformules ingezet om de bijwerkingen van chemotherapie, zoals vermoeidheid, te behandelen. Deze benadering richt zich op het herstellen van de balans in het lichaam en het versterken van de Qi (levensenergie). Met bijzondere aandacht voor de organen die verantwoordelijk zijn voor energieproductie en bloedvorming.

Drie veelgebruikte kruidenformules zijn:

1. Shi Quan Da Bu Tang (十全大补汤): Deze formule is ontworpen om het bloed te versterken en Qi te voeden. Het combineert kruiden zoals Ren Shen (人参, ginseng) en Huang Qi (黄芪, astragalus). Om de energie te verhogen en het immuunsysteem te ondersteunen.
2. Ren Shen Yang Rong Tang (人参养荣汤): Deze formule focust op het voeden van het hart en het kalmeren van de geest, met ingrediënten zoals Ren Shen (人参, ginseng) en Bai Zhu (白术, Atractylodes macrocephala) om de mentale en fysieke energie te verbeteren.
3. Bu Zhong Yi Qi Tang (补中益气汤): Gericht op het versterken van de milt en maag, de primaire organen in TCM die verantwoordelijk zijn voor de productie van Qi en bloed. Ingrediënten zoals Huang Qi (黄芪, astragalus) en Chen Pi (陈皮, gedroogde mandarijnschil) worden gebruikt om de energieniveaus te verhogen.

De werking van deze formules is gebaseerd op het principe van TCM dat vermoeidheid ontstaat door een tekort aan Qi en bloed. Door de organen die verantwoordelijk zijn voor het genereren van deze essentiële elementen te voeden, kunnen de energieniveaus worden hersteld. En kan de patiënt zich duurzaam beter voelen.

Behandeling met TuiNa-Massage bij Vermoeidheid door Chemotherapie

TuiNa-massage, een cruciale component van de traditionele Chinese geneeskunde (TCM), biedt een therapeutische benadering voor de behandeling van vermoeidheid gerelateerd aan chemotherapie. Deze vorm van massage combineert manipulatie- en druktechnieken om de doorstroming van Qi (levensenergie) te bevorderen, blokkades in de energiebanen (meridianen) op te heffen, en de harmonie tussen Yin en Yang in het lichaam te herstellen.

Behandelingsprotocollen voor TuiNa-Massage:

• Algemene versterking van Qi en Bloed: Technieken zoals “Mo Fa” (wrijven) en “An Fa” (drukken) worden gebruikt op specifieke punten langs de meridianen om de productie van Qi en bloed te stimuleren en vermoeidheid te verminderen.
• Focussen op de Spleen en Stomach Meridians: Deze meridianen zijn in TCM verbonden met de productie van energie en bloed. Technieken zoals “Gun Fa” (rollen) en “Ca Fa” (strijken) op punten zoals Zusanli (ST36) en Sanyinjiao (SP6) kunnen helpen de functie van de milt te verbeteren, wat bijdraagt aan een betere energieproductie.
• Ontspanning en Stressvermindering: TuiNa omvat ontspanningstechnieken die helpen bij het verminderen van stress en angst, die vaak gepaard gaan met chemotherapie en bijdragen aan vermoeidheid.

De werking van TuiNa bij de behandeling van vermoeidheid richt zich op het verbeteren van de circulatie van Qi en bloed in het lichaam. Door het verwijderen van blokkades en het herstellen van de balans, ondersteunt TuiNa het lichaam bij het herwinnen van energie en het verlichten van vermoeidheid.

Aanvullende TCM Technieken bij Vermoeidheid door Chemotherapie

Naast acupunctuur en kruidengeneeskunde, omvat de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) ook technieken zoals moxibustie, guasha, en cupping als behandelingen tegen vermoeidheid veroorzaakt door chemotherapie. Deze methoden worden ingezet om de doorstroming van Qi (levensenergie) te bevorderen, de bloedcirculatie te verbeteren en toxines uit het lichaam te verwijderen.

Moxibustie maakt gebruik van gedroogde bijvoetkruid (moxa) dat wordt aangestoken om nabij of direct op de huid te verwarmen. Dit proces stimuleert acupunctuurpunten, verbetert de bloedcirculatie en versterkt de bloed- en Qi-stroming. Moxibustie wordt vaak toegepast bij patiënten die lijden aan koude en stagnatie symptomen, wat kan bijdragen aan vermoeidheidsverlichting.

Guasha is een schraaptechniek waarbij een glad instrument wordt gebruikt om de huid te schrapen en zo de circulatie te verbeteren en spierspanning te verlichten. Deze methode is effectief in het verminderen van ontstekingen en het stimuleren van de immuunfunctie, wat indirect de vermoeidheid kan verminderen.

Cupping maakt gebruik van cups die op de huid worden geplaatst om een vacuüm te creëren, waardoor de doorbloeding lokaal wordt verhoogd. Deze methode helpt bij het verwijderen van toxines uit het lichaam en bevordert de genezing van spier- en weefselspanningen, wat resulteert in een verhoogd energieniveau.

Deze aanvullende TCM-technieken ondersteunen het lichaam op verschillende manieren om de bijwerkingen van chemotherapie, zoals vermoeidheid, aan te pakken door het stimuleren van de lichaamseigen genezingsprocessen en het herstellen van de energetische balans.

Preventie, Voedings- en Leefstijladviezen volgens Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) bij Vermoeidheid door Chemotherapie

In de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) wordt veel nadruk gelegd op dieet en leefstijl als middelen om gezondheid te bevorderen en ziekte te voorkomen. Bij de behandeling van vermoeidheid gerelateerd aan chemotherapie biedt TCM waardevolle inzichten in hoe voeding kan helpen bij het herstel en behoud van energie.

Dieetadviezen volgens TCM:

TCM benadrukt het belang van het eten van voedingsmiddelen die Qi versterken, de Spleen (Milt) en Stomach (Maag) harmoniseren, en de essentie van de Kidney (Nier) voeden. Voedingsmiddelen die hieraan bijdragen, omvatten:

• Granen zoals quinoa en zoete rijst: Deze voedingsmiddelen zijn rijk aan energie en helpen bij het versterken van de Milt en Maag, de organen die in TCM verantwoordelijk zijn voor de transformatie van voedsel in Qi en bloed.
• Bladgroenten en wortelgroenten: Groenten zoals spinazie, wortels, en bieten ondersteunen de leverfunctie en zorgen voor de reiniging van het bloed, wat cruciaal is voor energieproductie.
• Vruchten zoals bessen en appels: Deze bevatten antioxidanten die helpen bij het neutraliseren van vrije radicalen, verminderen ontstekingen en ondersteunen het immuunsysteem.
• Noten en zaden, zoals walnoten en pompoenpitten: Deze zijn rijk aan omega-3 vetzuren en mineralen die de Kidney-essentie voeden en helpen bij het opbouwen van het lichaamsreservoir van Jing (essentie).

Volgens de TCM kruidentheorie en de 5 elementen theorie, zijn deze voedingsmiddelen gekoppeld aan de elementen hout (lever), vuur (hart), aarde (milt), metaal (long), en water (nier), en helpen ze bij het in balans brengen van deze organen en hun functies. De meridianen theorie ondersteunt het idee dat het eten van een diversiteit aan kleurrijk voedsel de verschillende energiebanen in het lichaam voedt, wat leidt tot een betere gezondheid en energieniveaus. Ten slotte, volgens de TCM organen theorie, speelt de gezondheid van de milt een cruciale rol bij het omzetten van voedsel in Qi en bloed, wat essentieel is voor het bestrijden van vermoeidheid.

Voeding te Vermijden volgens de Traditionele Chinese Geneeskunde bij Vermoeidheid door Chemotherapie

In de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) wordt aangenomen dat bepaalde voedingsmiddelen de conditie van een patiënt kunnen verslechteren. Vooral wanneer men te maken heeft met vermoeidheid als gevolg van chemotherapie. Voedingsmiddelen die volgens TCM het beste vermeden kunnen worden, omvatten:

• Koud en rauw voedsel: Deze kunnen de werking van de milt belasten, waardoor de productie van Qi en bloed afneemt. Voorbeelden zijn rauwe groenten en koud fruit.
• Zuivelproducten: Deze worden als slijmvormend beschouwd en kunnen de spijsvertering belemmeren, wat leidt tot meer vermoeidheid.
• Vet en gefrituurd voedsel: Deze kunnen leiden tot de accumulatie van Dampness binnen het lichaam, wat de functie van de milt verstoort en bijdraagt aan vermoeidheid.
• Suikerrijke voedingsmiddelen en dranken: Deze kunnen leiden tot een snelle stijging en daling van de bloedsuikerspiegel, wat resulteert in energiepieken gevolgd door crashes.
• Cafeïnehoudende dranken: Deze kunnen het zenuwstelsel stimuleren maar leiden uiteindelijk tot meer vermoeidheid na de initiële energieboost.

Volgens TCM vermijden we deze voedingsmiddelen omdat ze de balans van Yin en Yang kunnen verstoren. De werking van de Spleen (Milt) en Stomach (Maag) kunnen beïnvloeden, en tot een verstoring van de Qi kunnen leiden.

TCM Leefstijladviezen voor Vermoeidheid bij Chemotherapie

In de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) wordt veel nadruk gelegd op leefstijl als een essentiële component van gezondheid en welzijn, vooral bij het aanpakken van vermoeidheid gerelateerd aan chemotherapie. Een holistische benadering, die zowel fysieke als mentale aspecten omvat, wordt aanbevolen om de energie (Qi) te herstellen en het lichaam te versterken.

Leefstijladviezen:

1. Regelmatige beoefening van Qi-gong of Tai Chi: Deze zachte bewegingsvormen stimuleren de doorstroming van Qi door het lichaam, helpen bij het verminderen van stress en verbeteren de slaapkwaliteit. Een voorbeeld is het dagelijks beoefenen van Tai Chi in de ochtend, wat kan helpen om de geest te kalmeren en het lichaam energieker te maken voor de rest van de dag.
2. Meditatie en mindfulness-praktijken: Deze helpen bij het beheersen van stress en angst, die zowel een oorzaak als een gevolg kunnen zijn van vermoeidheid. Een praktijk van dagelijkse meditatie kan helpen om een dieper bewustzijn van het lichaam en de geest te ontwikkelen, wat bijdraagt aan een gevoel van kalmte en verhoogde energie.
3. Aanpassingen in het dagritme: Het aanhouden van regelmatige slaap- en waaktijden ondersteunt de lichaamsklok en bevordert een herstellende slaap, cruciaal voor het overwinnen van vermoeidheid. Het vermijden van stimulerende activiteiten of voedsel in de avond kan ook bijdragen aan betere slaapkwaliteit.

Preventieadviezen:

• Balans tussen activiteit en rust: Het vinden van een evenwicht tussen fysieke activiteiten en voldoende rustmomenten gedurende de dag kan helpen de energiereserves van het lichaam te bewaren en te herstellen.
• Gezonde voedingskeuzes: Zoals eerder besproken, ondersteunen bepaalde voedingsmiddelen de Qi en het bloed, wat essentieel is voor het verminderen van vermoeidheid.
• Sociale interacties en steun: Het onderhouden van sociale contacten en het zoeken van steun bij familie, vrienden of steungroepen kan positieve effecten hebben op het welzijn en de gemoedstoestand.

Acupunctuur en Gezondheidscentrum Chen Rotterdam

Bij Acupunctuur en Gezondheidscentrum Chen, gevestigd in het hart van Rotterdam, zijn we gespecialiseerd in het behandelen van vermoeidheid gerelateerd aan chemotherapie door middel van traditionele Chinese geneeskunde (TCM). Onze benadering combineert eeuwenoude wijsheid met moderne inzichten om een holistische behandeling te bieden die zowel het lichaam als de geest aanspreekt. Onze ervaren praktijk biedt persoonlijke zorg met behandelingen zoals acupunctuur, kruidengeneeskunde, en TuiNa-massage, specifiek afgestemd op uw behoeften. Wij begrijpen de uitdagingen waar u als patiënt mee te maken krijgt. En streven ernaar uw energieniveau te herstellen en uw welzijn te verbeteren.

Literatuurlijst

• Afari, N., & Buchwald, D. (2003). Chronic fatigue syndrome: a review. American Journal of Psychiatry, 160(2), 221-236.
• Unschuld, P.U. (1985). Medicine in China: A History of Ideas. University of California Press.
• Ho, Y.-C., & Peng, W.-H. (2016). The efficacy of acupuncture in managing patients with chronic prostatitis/chronic pelvic pain syndrome: A systemic review and meta-analysis. Neuromodulation, 19(2), 179-187.
• Lee, A., & Fan, L.T. (2009). Stimulation of the wrist acupuncture point P6 for preventing postoperative nausea and vomiting. Cochrane Database of Systematic Reviews, (2).
• Wang, Y., & Zhou, S. (2010). Acupuncture for chronic fatigue syndrome: A systematic review and meta-analysis. American Journal of Chinese Medicine, 38(4), 641-658.
• Zhao, L., Chen, J., Li, Y., et al. (2012). The Long-term Effect of Acupuncture for Migraine Prophylaxis: A Randomized Clinical Trial. JAMA Internal Medicine, 172(4), 357-363.
• Chen, J.K., & Chen, T.T. (2004). Chinese Medical Herbology and Pharmacology. Art of Medicine Press.
• Maciocia, G. (2015). The Foundations of Chinese Medicine: A Comprehensive Text. Churchill Livingstone.

Deel 2

• Zheng, X.Y. (Editor). (2016). Guidelines for Clinical Research of Chinese Medicine. China Medical Science Press.
• Wang, H., & Zhou, M. (2017). Effects of TuiNa on fatigue in patients with cancer: A systematic review. Journal of Traditional Chinese Medical Sciences, 4(3), 237-242.
• Chen, R., & Chen, M. (2015). TuiNa Therapy: For Pediatrics to Geriatrics. Traditional Chinese Medicine Series.
• Liu, Y., & Wang, G. (2018). The therapeutic efficacy of TuiNa massage in patients with chronic fatigue syndrome. Complementary Therapies in Medicine, 39, 80-83.
• Chan, E., Tan, M., & Xin, J. (2018). The efficacy of acupuncture in managing the symptoms of cancer and cancer treatment. Journal of Pain Management, 11(2), 93-105.
• Lee, A., & Fan, L. T. (2014). Stimulation of the wrist acupuncture point P6 for preventing postoperative nausea and vomiting. Cochrane Database of Systematic Reviews, (3), CD003281.
• Wu, J. N. (2007). Chinese Moxibustion: Techniques and Methods. Beijing: Foreign Languages Press.
• Kaptchuk, T. J. (2000). The Web That Has No Weaver: Understanding Chinese Medicine. McGraw-Hill.
• Maciocia, G. (2015). The Foundations of Chinese Medicine: A Comprehensive Text. Churchill Livingstone.
• Ni, M. (1995). The Yellow Emperor’s Classic of Medicine: A New Translation of the Neijing Suwen with Commentary. Shambhala.
• Sancier, K. M. (1996). Medical Applications of Qigong. Alternative Therapies in Health and Medicine, 2(1), 40-46.