Er is veel geschreven over hoge bloeddruk (hypertensie), maar weinig over het tegenovergestelde: hypotensie (lage bloeddruk). Sommige mensen, zoals atleten, kunnen van nature een lage bloeddruk hebben. Ze vertonen geen klachten of symptomen van een lage bloeddruk. Hun lage waarden zijn normaal voor hen. In andere gevallen daalt de bloeddruk echter vanwege bepaalde situaties of gezondheidsproblemen.
Hypotensie is een medisch probleem, alleen als het symptomen veroorzaakt zoals duizeligheid, licht worden in het hoofd of flauwvallen. Meestal is hypotensie een onschuldige aandoening. Hypotensie kan ook een uiting zijn van een (ernstige) ziekte. Ernstige hypotensie kan shock veroorzaken, bijvoorbeeld na extreem bloedverlies. Soms kan het ook komen door hartziekten. Zeldzame oorzaken van een te lage bloeddruk zijn hormoonafwijkingen. Bijvoorbeeld door een te lage hoeveelheid stresshormonen. Ook een verstoorde bloeddrukregulatie ten gevolge van zenuwschade als gevolg van diabetes of bij de ziekte van Parkinson.
Bloeddruk is de kracht van het bloed dat tegen de slagaderwanden drukt. Het niveau varieert tijdens verschillende activiteiten. Zo zakt de bloeddruk als u slaapt en stijgt bij het ontwaken. Het kan ook stijgen als je opgewonden, nerveus of actief bent. De meeste gevallen van hypotensie doen zich voor wanneer het lichaam de bloeddruk niet naar normaal kan herstellen of dit niet snel genoeg kan doen. Het is belangrijk om een arts te raadplegen om de reden voor de lage waarden te achterhalen. Als de arts geen oorzaak kan vinden, is de volgende stap het verlichten van de symptomen door de bloeddruk te verhogen.
Hypotensie in de traditionele Chinese geneeskunde
In de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) is er geen term of definitie die specifiek verwijst naar het moderne concept van hypotensie. TCM heeft echter remedies om de veel voorkomende symptomen zoals duizeligheid, flauwvallen, bleekheid, vermoeidheid en wazig zien te verlichten.
Volgens de TCM-principes wijzen deze symptomen op bloed- en Qi-tekorten en zijn ze geassocieerd met de milt-, hart- of nier-disharmonieën. Passende tonische kruiden kunnen de onderliggende disharmonie behandelen, maar het kost meestal tijd om de toestand te stabiliseren. Het gebruikmaken van acupunctuur zorgt voor een sneller resultaat. Kruidenthee, een goed gebalanceerd dieet, TuiNa-massage en moxibustie eveneens. Over het algemeen krijgen cliënten het advies om ingrediënten te consumeren die bloed en Qi kunnen stimuleren en bepaalde organen versterken.
Hypotensie als gevolg van Qi-deficiëntie
Qi-deficiëntie presenteert zich met duizeligheid, vermoeidheid, bleekheid, kortademigheid en spontaan zweten. Individuen moeten de milt versterken en de Qi stimuleren door ingrediënten aan hun dieet toe te voegen, zoals ginseng, astragaluswortel (Huang Qi – 黄芪), lotuszaad, rundvlees, gember, rode Chinese dadels, yams en zwarte kip aan hun dieet. Een geadviseerde kruidenformule is: Bu Zhong Yi Qi Wan. Met acupunctuur worden punten als de Zu San Li gebruikt afhankelijk van de diagnose.
Hypotensie als gevolg van Yang-deficiëntie
Yang-deficiëntie presenteert zich met duizeligheid, wazig zien, koudheid, vermoeidheid en hartkloppingen (palpitatie). Individuen moeten de hart- en nierfunctie stimuleren. Het advies is om meer schapenvlees, kaneel, prei, eieren, dierlijke organen en garnalen te eten. Een thee van cassiatakje (kaneeltakje) (10 g), cassiabast (kaneelbast) (10 g) en zoethoutwortel (9 g, geroosterd met honing) kan één keer per dag worden gedronken. Dit kan een lage bloeddruk verhogen en is vooral goed voor ouderen. Een geadviseerde kruidenformule is: Jin Kui Shen Qi Wan. Afhankelijk van de diagnose zullen acupunctuurpunten welke de Yang helpen tonifiëren in combinatie met moxa worden toegepast.
Hypotensie als gevolg van Qi- en Yin-deficiëntie
Qi- en yin-deficiëntie presenteert zich met duizeligheid, wazig zien, neerslachtigheid, kortademigheid en opvliegers. Individuen zouden hun bloed en Qi moeten aanvullen met ingrediënten zoals astragaluswortel(Huang Qi – 黄芪), ginseng, engelwortel (Dang Gui) en Sichuan-lavas (Chuanxiong). Een thee bereid met Amerikaanse ginseng (10 g), dwerglelie-turfknol (Mai Dong) (20 g), schisandra (Wu Wei Zi) (10g) en rotssuiker (15 g) is geschikt om dagelijks te drinken. Na diagnose worden de benodigde acupunctuurpunten geselecteerd. Voeding is hierbij van groot belang. Vindt hier voeding voor Qi- en yin-deficiëntie.
Hypotensie als gevolg van disharmonie lever en nieren
Disharmonie in de lever en de nieren zal gepaard gaan met duizeligheid, oorsuizen, hartkloppingen en zelfs flauwvallen. Deze symptomen treden meestal op bij te snel opstaan. Het is aangeraden om voedingsmiddelen zoals Gojibessen, kastanjes, frambozen, zwarte sesam, kudzu-wortel (Gĕ Gēn), zwarte kip, schapenvlees en hertenvlees in het dieet op te nemen. Ook hierbij is zijn de acupunctuurpunten selectie afhankelijk van de stadium van het ziektebeeld. Acupunctuurpunt Tai Chong wordt hierbij vaak gebruikt.
Preventie
Mensen die lijden aan lage bloeddruk zouden minder koud voedsel moeten eten. Ook voedingsmiddelen die de bloeddruk kunnen verlagen, zoals selderij, ui, aubergine, banaan en ananas. Voedingsmiddelen die plassen induceren, zoals taugé, appel en waterkastanje, moeten u beperken. Tweetal acupunctuurpunten masseren. Eentje in het midden van de kruin van het hoofd (BaiHui) en achter het enkelbeen (Kun Lun). Het masseren van deze punten helpen de symptomen te verlichten. Kneed twee tot drie keer per dag krachtig op deze plekken.
Uw Chinees Geneeskundige van Acupunctuur & Gezondheidscentrum Chen Rotterdam kan u gericht adviseren in uw situatie. Neem gerust contact met ons op.
Referenties
- UMCG (Universitair Medisch Centrum Groningen), patiënteninformatie Hypotensie
- Beijing University of Traditional Chinese Medicine (edited), Traditional Chinese Internal Medicine, Academy Press, 2000.
- Essentials of Chinese Medicine Volume 1, Springer 2009
- Dan Bensky & Randall Barolet, Chinese Herbal Medicine Formulas & Strategies, Eastland Press, 1990.
- 高學敏，中藥學，第一版，北京：中國醫藥科技出版社，1990